Wpływ wody na nasz organizm

Woda jest podstawowym i niezbędnym składnikiem naszego organizmu, a jednocześnie substancją, bez której życie byłoby niemożliwe. Jej znaczenie w funkcjonowaniu ludzkiego ciała jest nie do przecenienia. Woda nie tylko stanowi główny składnik komórek, tkanek i narządów, ale także odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi homeostatycznej, transportowaniu substancji odżywczych oraz produktów przemiany materii, regulacji temperatury ciała oraz pełnieniu szeregu innych istotnych funkcji.

Woda występuje w każdej komórce naszego ciała oraz w przestrzeniach pomiędzy nimi. Zawartość wody w organizmie zależy od płci, wieku i budowy ciała. Z wiekiem procentowa ilość wody w organizmie maleje. Nowonarodzone dzieci mają jej około 75-80%, jednoroczne już około 65%. U osób starszych zawartość wody w ciele wynosi najmniej, szacunkowo 46-54%. Różnice w ilości wody między płciami także są zauważalne. Kobiety, które mają więcej tkanki tłuszczowej będą zawierały około 54% podczas gdy u mężczyzn ta liczba wynosi już około 60%. Wynika to z faktu, że tkanka tłuszczowa składa się tylko 10-20% wody, podczas gdy mięśnie zawierają jej już 74-80%. Ponadto, ilość wody w organizmie zależy również od budowy ciała. Osoby z nadwagą lub otyłe będą miały mniejszą zawartość wody w organizmie.

ZNACZENIE WODY DLA ORGANIZMU

Woda to nie tylko niezbędny składnik odżywczy, ale również kluczowy związek chemiczny, który umożliwia zachodzenie wielu procesów życiowych w organizmie człowieka. Żaden inny składnik nie pełni tak wszechstronnej roli w funkcjonowaniu ludzkiego ciała jak woda. Dlatego nawet niewielkie odwodnienie może prowadzić do poważnych dolegliwości.

1. TRANSPORT SUBSTANCJI

Woda pełni rolę nośnika dla wielu substancji odżywczych i tlenu do komórek oraz usuwania produktów przemiany materii i toksyn z organizmu. Nasz organizm ciągle traci wodę przez oddychanie, pocenie się, wydalanie moczu oraz kału, dlatego konieczne jest utrzymanie równowagi wodnej poprzez dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynów. W przeciwnym razie może dojść do odwodnienia, które stanowi poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Objawy odwodnienia mogą obejmować uczucie pragnienia, zmęczenie, ból i zawroty głowy, oraz rzadkie oddawanie moczu.

2. UŁATWIENIE REAKCJI CHEMICZNYCH

Woda odgrywa kluczową rolę w większości reakcji chemicznych zachodzących w naszym organizmie. Pełni funkcję rozpuszczalnika dla wielu substancji chemicznych, co ułatwia przebieg reakcji metabolicznych, takich jak trawienie, przemiana materii oraz syntezowanie różnych związków organicznych. Dodatkowo, woda jest niezbędna do przyswajania, absorbowania, transportowania i wykorzystania składników odżywczych. Dzięki niej możliwe jest także bezpieczne i efektywne usuwanie nadmiaru produktów przemiany materii przez nerki, skórę oraz przewód pokarmowy.

3. REGULACJA TEMPERATURY

Woda odgrywa istotną rolę w utrzymywaniu i stabilizowaniu stałej temperatury ciała. Około 90% zawartości krwi to właśnie woda, co pozwala na efektywne rozprowadzanie ciepła po całym organizmie i jego usuwanie z obszarów, gdzie jest go nadmiarowo. Podczas aktywności fizycznej lub choroby, organizm zaczyna się szybciej pocić, aby skutecznie odprowadzić nadmiar ciepła. Dlatego właśnie wtedy niezwykle ważne jest uzupełnianie płynów.

4. OCHRONA NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH

Woda spełnia istotną rolę w ochronie wewnętrznych narządów, takich jak gałka oczna, mózg, rdzeń kręgowy oraz rozwijający się płód w organizmie matki. Działa jako rodzaj naturalnej amortyzacji, chroniąc te narządy przed wstrząsami lub uderzeniami.

5. RÓWNOWAGA ELEKTROLITOWA

Woda zawiera rozpuszczone sole mineralne, znane jako elektrolity, takie jak sód, potas, magnez i wapń. Te substancje odgrywają kluczową rolę w regulacji ciśnienia krwi, funkcjonowaniu mięśni, przewodnictwie nerwowym oraz innych procesach fizjologicznych.

6. ZDOLNOŚĆ KONCENTRACJI I MYŚLENIA

Nasz mózg aż w 83% składa się z wody, dlatego nawet niewielkie odwodnienie może poważnie ograniczyć jego funkcje, powodować zmęczenie, złe samopoczucie, trudności z pamięcią i problemy ze skupieniem uwagi.

CZYM JEST ODWODNIENIE ORGANIZMU?

Odwodnienie to bardzo poważny stan, w którym poziom wody w organizmie spada do niebezpiecznego poziomu, zakłócając prawidłowe funkcjonowanie ciała.
Możemy wyróżnić trzy rodzaje odwodnienia:

• odwodnienie hipertoniczne - większa utrata wody niż elektrolitów
• odwodnienie hipotoniczne - większa utrata elektrolitów
• odwodnienie izotoniczne - utrata wody i elektrolitów na podobnym poziomie

Długotrwałe odwodnienie może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Osoby szczególnie narażone na ten stan to niemowlęta, małe dzieci oraz osoby starsze. Warto znać objawy odwodnienia, aby móc je rozpoznać. W zależności od stopnia niedoboru wody w organizmie, można wyróżnić trzy stany odwodnienia: lekki, umiarkowany i ostry.

W początkowej fazie odwodnienia mogą pojawić się następujące objawy:

• wzmożone pragnienie
• zawroty głowy i bóle głowy
• osłabienie organizmu, uczucie senności 
• rzadkie oddawanie moczu (jeśli mocz pojawia się, najczęściej ma ciemnożółty kolor)
• suchość jamy ustnej i języka
• wzdęty brzuch
• brak apetytu

ILE WODY NALEŻY SPOŻYWAĆ?

Według Instytutu Żywności i Żywienia przeciętna zalecana ilość wody do spożycia przez dorosłego człowieka wynosi około 2-2,5 litra, a przez dzieci około 1,5 litra dziennie. Warto jednak pamiętać, że liczby te są jedynie ogólnymi wytycznymi i mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i sytuacji.

Chociaż woda jest najlepszym źródłem nawodnienia dla organizmu, istnieją także inne płyny i pokarmy, które mogą pomóc nam w pokryciu dziennego zapotrzebowania na wodę.

•  herbata i kawa zwiększają nawodnienie, ale ze względu na ich właściwości moczopędne, nie zaleca się całkowitej zamiany wody na te napoje
•  soki, nektary i inne napoje zawierające węglowodany poza źródłem wody stanowią także dodatkowe źródło kalorii w diecie

Warto pamiętać, że także inne produkty żywnościowe zawierają wodę. Mleko i jego przetwory, takie jak kefir czy maślanka, są bogatym źródłem wody. Warzywa i owoce składają się głównie z wody, a jej zawartość może wynosić od około 75% do nawet 95%. Ta ilość wody może się różnić w zależności od warunków uprawy oraz długości przechowywania. Ponadto, woda występuje również w mięsie, rybach, jajach, oraz w mniejszych ilościach w produktach suchych, takich jak kasze, makarony i suche nasiona roślin strączkowych.