Rak tarczycy - najczęściej występujący nowotwór złośliwy gruczołów wydzielania wewnętrznego
Rak tarczycy to coraz częstszy nowotwór, który w Polsce odpowiada za ok. 4,2 tys. zachorowań rocznie. Jest on najczęściej występującym nowotworem złośliwym gruczołów wydzielania wewnętrznego. Jak pokazują statystyki 9 razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Niestety dynamika wzrostu zachorowań w ostatnich 10 latach jest bardzo wysoka i wynosi ok. 65%. W przeciwieństwie do innych nowotworów rak tarczycy ma ogólnie dobre rokowania. Odzwierciedleniem tego jest obserwowany w ostatnich latach trend, który pokazuje, że pomimo zwiększającej się liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu, liczba zgonów z jego powodu utrzymuje się na niskim poziomie i nie wzrasta.
Odrobina anatomii
W przedniej-dolnej części naszej szyi znajduje się gruczoł dokrewny nazywany tarczycą. Jest to narząd odpowiedzialny za produkcję trzech ważnych hormonów:
- tyroksyny (fT4)
- trójjodotyroniny (fT3)
- i kalcytoniny.
Tarczyca zbudowana jest z dwóch płatów bocznych (o budowie pęcherzykowej) połączonych ze sobą cieśnią. Warto dodać, że jest bardzo mocno unaczyniona.
3 główne czynniki ryzyka rozwoju raka tarczycy:
- promieniowanie jonizujące (szczególnie, jeśli to narażenie miało miejsce w dzieciństwie)
- mała dostępność jodu w środowisku
- czynniki genetyczne
Objawy raka tarczycy
Niestety bardzo trudno rozróżnić nowotwór tarczycy z innymi chorobami tego narządu. Co więcej, we wczesnym stadium rozwoju nowotwór ten najczęściej nie powoduje żadnych objawów.
Do najczęstszych objawów klinicznych raka tarczycy zalicza się:
- spoisty guz na szyi (najczęściej pojedynczy)
- powiększenie tarczycy (wole)
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych
- nagłe powiększenie się wola o długoletnim przebiegu
- nagłe wystąpienie duszności, chrypki i dysfagii, czyli zaburzenia połykania
- biegunka
Ponieważ objawy nowotworu tarczycy są niespecyficzne to niezwykle istotne jest aby systematycznie się badać.
Diagnostyka raka tarczycy
Najlepszym sposobem diagnostycznym w przypadku nowotworu tarczycy jest badanie ultrasonograficzne. Dzięki niemu lekarz jest w stanie wykryć zmianę litą, hipoechogeniczną, dobrze unaczynioną i o nierównych zarysach. Więcej na temat badania USG tarczycy przeczytacie tutaj >>>
Gdy lekarz podczas badania wykryje guz to następnie wykonywana jest biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC). Można ją wykonać prywatnie lub posiadając skierowanie od lekarza na koszt NFZ. Badanie to polega na wprowadzeniu cienkiej igły przez skórę i pobraniu komórek z podejrzanej zmiany. Komórki te analizowane są następnie mikroskopowo. Na podstawie otrzymanych wyników specjaliści wyróżniają sześć klas nowotworu tarczycy:
- zmiana łagodna
- zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona
- podejrzenie nowotworu pęcherzykowego
- podejrzenie złośliwości
- nowotwór złośliwy
- biopsja niediagnostyczna
Do badań wspomagających diagnostykę nowotworu tarczycy zalicza się także:
- scyntygrafię tarczycy z użyciem jodu-131 (jest to jedna z metod obrazowania diagnostycznego)
- ocenę stężenia kalcytoniny (czyli hormonu biorącego udział w regulacji poziomu wapnia i fosforu we krwi)
- ocenę stężenia hormonów TSH, T3 i T4
- ocenę stężenia wapnia w surowicy.
Rodzaje nowotworów tarczycy:
- nowotwór brodawkowaty, który zazwyczaj rośnie powoli. Cechuje się on stosunkowo częstymi przerzutami do węzłów chłonnych szyjnych ale rzadkimi przerzutami odległymi
- wariant klasyczny
- wariant pęcherzykowy
- nowotwór rdzeniasty tarczycy (MTC), który jest najbardziej złośliwy.
Leczenie
Tak jak w przypadku każdej choroby nowotworowej obowiązuje zasada, że im wcześniej wykryty nowotwór tym większe szanse na skuteczne leczenie. Dlatego tak ważna jest bieżąca kontrola, w tym przede wszystkim zdiagnozowanych guzków tarczycy i konsultowanie niepokojących objawów ze specjalistą. Leczenie nowotworu tarczycy uzależnione jest od jego rodzaju.
Jeśli w wyniku wykonanych badań lekarz stwierdzi guz złośliwy lub podejrzany o złośliwość, to bez względu na jego wielkość Pacjent powinien zostać poddany leczeniu operacyjnemu. W trakcie operacji zazwyczaj usuwany jest cały gruczoł tarczycy i znajdujące się w pobliżu węzły chłonne.