Mastopatia i rak piersi – samobadanie piersi, mammografia czy USG?

Październik miesiącem walki z rakiem piersi

Od 1985 roku październik uznawany jest na całym świecie za miesiąc świadomości raka piersi. Co więcej, 15 października przypada Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, którego symbolem jest znana już wszystkim różowa wstążka. Z tego powodu w tym miesiącu będziemy poruszali tematy związane z profilaktyką, diagnostyką oraz nowoczesnym leczeniem nowotworów piersi.

Onkoodpowiedzialni - rak piersi w liczbach

Również w ramach V edycji akcji Onkoodpowiedzialni zaplanowane są różne działania związane z walką z tą chorobą. Jednym z najważniejszych wydarzeń będzie bezpłatny webinar Live „Rak piersi – profilaktyka, objawy, leczenie”, który odbędzie się 26 października 2021 r. o godzinie 19:30. W rozmowie wezmą udział mgr Adrianna Sobol, która jest psychoonkologiem w Fundacji OnkoCafe Razem Lepiej oraz dr Mateusz Górski - chirurg ogólny, specjalizujący się w leczeniu raka piersi. W trakcie webinaru poznamy odpowiedzi między innymi na następujące pytania:

• Jakie objawy daje rak piersi?
• Co powinno nas zaniepokoić?
• Jak wygląda diagnostyka raka piersi?
• Czy nowotwór ten jest wyleczalny?
• Jakie badania profilaktyczne powinna wykonać każda kobieta w kierunku raka piersi?

Webinar odbędzie się na Facebooku

Jak możemy przeczytać na stronie akcji zgodnie z danymi ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rak piersi jest obecnie najczęściej diagnozowanym nowotworem na  świecie, który co roku wykrywany jest u ok. 12% kobiet, odpowiadając rocznie za 1,7 milion zachorowań i ponad 500 tysięcy zgonów. Niestety w ciągu ostatnich 20 lat całkowita liczba nowotworów piersi zwiększyła się prawie o 100%, a w naszym kraju wzrost ten. wynosił prawie 50% pomiędzy 1999 a 2017 r.

Rak piersi jest również w Polsce najczęściej występującym wśród kobiet nowotworem ponieważ zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w 2020 r. zachorowalność na ten typ nowotworu dotyczyła ponad 19 tys. Polek. Ponadto zgodnie z szacunkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wynika, że w 2020 r. na 100 tys. Polek zmarło średnio 41,8 w a dla przykładu w 2015 r.  liczba ta wynosiła 31,1. Jak widać rak piersi to aktualnie ogromne wyzwanie onkologiczne w Polsce ponieważ jak pokazują statystyki, jesteśmy krajem, w którym ciągle wzrasta zarówno zachorowalność jak i śmiertelność z powodu tego nowotworu. Nie zapominajmy jednak, że rak piersi dotyka także mężczyzn, u których stanowi mniej niż 1 proc. nowotworów złośliwych. Statystyki pokazują, że od wielu lat zachorowalność utrzymuje się na tym samym poziomie przez co nie jest on nagłaśniany. Brak świadomości wśród mężczyzn, że ta choroba może dotknąć także ich powoduje, że jest on późno diagnozowany co jak wiemy zmniejsza szanse na efektywne leczenie.

Badania profilaktyczne

Tak jak ma to miejsce w przypadku wszystkich chorób nowotworowych, tak i w przypadku raka piersi najważniejsza jest profilaktyka. Podstawą skutecznego leczenia tej choroby jest jej wczesne wykrycie. Najprostszą i najszybszą metodą jest samobadanie piersi, które każdy może wykonać w zaciszu własnego domu poprzez ich oglądanie i badanie dotykowe. Warto pamiętać, że samobadanie piersi powinno się wykonywać systematycznie przynajmniej raz na kwartał. W przypadku kobiet najlepiej robić to w tej samej fazie cyklu miesiączkowego. Podczas badania należy zwrócić uwagę na:

• zmiany wielkości i kształtu piersi,
• wyczuwalne guzki i zgrubienia,
• zmiany w wyglądzie brodawki
• powiększenie węzłów chłonnych pod pachą
• zmiany wielkości i kształtu pieprzyków i przebarwień na piersiach.

Jeśli nie jesteśmy pewni jak dokładnie wykonać samobadanie piersi to warto poprosić lekarza np. ginekologa o instrukcje. W przypadku zaobserwowania jakiejkolwiek niepokojącej zmiany należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który skieruje nas do chirurga lub onkologa.

W ramach profilaktyki koniecznie trzeba regularnie wykonywać:

• USG piersi -> w przypadku kobiet pomiędzy 20. a 40. rokiem życia 
• mammografię -> po skończeniu 40 roku życia.

Badania te należy robić raz w roku, a ich data powinna na stałe zagościć w naszych kalendarzach.

Infografika samobadania piersi pochodzi ze strony Onkoodpowiedzialni.pl tam też znajdziecie więcej informacji o leczeniu nowotworów piersi. 

Mastopatia

Nie każdy wykryty podczas samobadania piersi guzek jest powodem do zmartwień. Warto bowiem mieć świadomość, że u blisko połowy kobiet, najczęściej pomiędzy 35. a 55. rokiem życia, guzki w piersi są zwyrodnieniem włóknisto-torbielowym w obrębie gruczołów sutkowych nazywanych powszechnie mastiopatią. Są to zmiany w przewodach mlecznych i ich końcowych odcinkach, z których powstają torbiele, a także zmiany w międzyzrazikowej tkance łącznej. Powszechnie wyróżnia się 3 stopnie rozrostu zmian. Pierwszy stopień określany jest jako łagodna zmiana bez przerostu nabłonka, w przeciwieństwie do trzeciego stopnia gdzie widoczny jest rozrost nabłonka z atypią. W tym przypadku szczególnie przydatne jest badanie USG, które pozwala na rozróżnienie zmiany torbielowatej od litej. Torbiel prosta ma charakterystyczny obraz, który każdy lekarz specjalista rozpozna: cienkie, gładkie ściany i okrągły, regularny kształt. Potwierdzenie w badaniu USG obecności torbieli prostej wyklucza raka sutka. Natomiast każda zmiana o podejrzanym wyglądzie, czy to w badaniu mammograficznym, czy ultrasonograficznym, wymaga wykonania biopsji.