Złamania, zwichnięcia, skręcenia, czyli najczęstsze urazy wakacyjne

W codziennym życiu nie brakuje sytuacji, które mogą prowadzić do różnego rodzaju urazów. Zdarza się, że używane na co dzień terminy, takie jak złamanie, zwichnięcie i skręcenie, mogą wprowadzać pewne zamieszanie w zrozumieniu, czym tak naprawdę się różnią. 

ZŁAMANIE

Złamanie to rodzaj urazu, w którym dochodzi do przerwania ciągłości kości. To zdarzenie może wystąpić na skutek różnych przyczyn, zarówno traumatycznych, jak i wynikających z osłabienia struktury kości. Główne przyczyny złamań to:

• Urazy fizyczne - nagłe uderzenia, upadki, wypadki samochodowe czy sportowe
• Osteoporoza - słabienie kości związane z wiekiem lub brakiem odpowiedniej ilości składników odżywczych, takich jak wapń

TYPY ZŁAMAŃ

Różnice między prostymi, a skomplikowanymi złamaniami są związane z ich naturą i skutkami dla organizmu. Złamania proste to te, które nie powodują poważnych uszkodzeń tkanek i nie wymagają skomplikowanego leczenia, do tego typu złamań należą:

• Złamania zamknięte - nie naruszają integralności skóry, więc kość pozostaje wewnątrz ciała

Złamania mogą mieć różne charakteryzujące je cechy, co ma wpływ na ich klasyfikację, do złamań skomplikowanych zaliczamy natomiast:

• Złamania otwarte – w tym przypadku kość przebija skórę, tworząc otwarte połączenie ze środowiskiem zewnętrznym. To rodzaj złamań, które niosą ryzyko infekcji i mogą wymagać pilnej interwencji medycznej.
• Złamania z przemieszczeniem - części kości przemieszczają się względem siebie, prowadząc do nienaturalnej pozycji kości, co może wymagać zabiegu chirurgicznego w celu przywrócenia ich do prawidłowego miejsca.

OBJAWY ZŁAMAŃ I ICH DIAGNOZOWANIE

Głównymi objawami związanymi ze złamaniem są ból, obrzęk, zasinienie wokół miejsca urazu, trudności w poruszaniu oraz deformację kości. Diagnoza złamań polega na skupieniu się na objawach pacjenta oraz na badaniach obrazowych, takich jak:

• Prześwietlenie RTG - jest to podstawowe narzędzie diagnozowania złamań, które dostarcza obrazu struktury kości
• Tomografia komputerowa (CT) - pozwala na dokładniejszą wizualizację złamań w trzech wymiarach, co jest szczególnie przydatne w przypadkach skomplikowanych złamań.
• Rezonans magnetyczny (MRI) - jest wykorzystywany w przypadkach podejrzenia uszkodzenia tkanek miękkich wokół złamania.

METODY LECZENIA ZŁAMAŃ

Leczenie złamań zależy od jego rodzaju i skomplikowania. W przypadku złamań prostych, bez przemieszczenia kości, często wystarcza unieruchomienie za pomocą gipsu lub ortez, co pozwala kościom się zrosnąć. Dla złamań z przemieszczeniem lub otwartych, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego w celu ustabilizowania kości za pomocą płytek, śrub lub innych narzędzi.

ZWICHNIĘCIE

Zwichnięcie jest urazem, w którym dochodzi do przemieszczenia kości w stawie w stosunku do ich naturalnej pozycji. Może wystąpić na skutek różnych sytuacji, w których staw jest narażony na nadmierny ruch lub siłę. Najczęstsze przyczyny zwichnięć to:

• Gwałtowne ruchy stawu, zwłaszcza podczas uprawiania sportów lub wykonywania aktywności fizycznych
• Upadki, zwłaszcza z próbą ratowania się przed nimi poprzez usztywnienie kończyny

OBJAWY ZWICHNIĘĆ ORAZ ICH DIAGNOZOWANIE

Objawy zwichnięć mogą być intensywne i skutkować ograniczeniem ruchu oraz bólem. Charakterystyczne symptomy zwichnięć obejmują intensywny ból w obszarze stawu, który może promieniować na pobliskie obszary oraz obrzęk wywołany uszkodzeniem struktur miękkich. Pacjent może także odczuwać niestabilność stawu i trudności w wykonywaniu ruchów. Diagnoza zwichnięcia opiera się na dokładnym badaniu klinicznym oraz badaniach obrazowych. Lekarz może przeprowadzić serię testów ruchowych i palpacyjnych, aby ocenić stan stawu. Dodatkowo, zdjęcia rentgenowskie mogą pomóc w potwierdzeniu diagnozy oraz wykluczeniu innych urazów, takich jak złamania. W przypadku wystąpienia objawów zwichnięcia, ważne jest, aby natychmiast reagować i zwrócić się po pomoc medyczną, aby uniknąć dalszych powikłań.

METODY LECZENIA ZWICHNIĘĆ

W przypadku potwierdzenia zwichnięcia, konieczne jest przeprowadzenie procedury redukcji, czyli przywrócenia kości do ich prawidłowej pozycji, co wymaga umiejętności i wiedzy lekarza. Po procedurze redukcji, zwykle stosuje się unieruchomienie stawu za pomocą gipsu lub ortezy. To pozwala na zapewnienie kościom i stawom czas na regenerację i powrót do prawidłowej pozycji. Dodatkowo niezwykle istotna jest w przypadku zwichnięcia jest rehabilitacja. Dzięki odpowiednim ćwiczeniom i terapii można wzmocnić mięśnie wokół stawu oraz przywrócić jego pełną ruchomość. W niektórych przypadkach, szczególnie w przypadku powikłań, zwłaszcza w przypadku jednoczesnego uszkodzenie więzadeł czy tkanek miękkich, może być konieczna interwencja chirurgiczna.

SKRĘCENIE

Skręcenie to uraz, który występuje, gdy dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia, naderwania lub zerwania więzadeł, które łączą kości w stawach. Więzadła to pasma tkanki łącznej, które utrzymują stawy w odpowiednich pozycjach, kontrolują ich ruchy i zapewniają stabilność. Skręcenia mogą wystąpić w różnych stawach ciała, ale są szczególnie częste w stawach skokowych, kolanie i nadgarstkach.

Skręcenia mogą występować w różnych stopniach ciężkości, zależnie od uszkodzenia więzadeł:

• Naderwanie - więzadło jest naderwane, ale nie całkowicie przerwane
• Częściowe zerwanie - więzadło jest zerwane tylko częściowo
• Całkowite zerwanie - więzadło jest całkowicie zerwane

PRZYCZYNY SKRĘCEŃ I ZWIĄZANE Z NIMI OBJAWY

Skręcenia często są wynikiem nagłych, gwałtownych ruchów w obrębie stawu, które przekraczają jego naturalny zakres. Dlatego też, najczęstszymi przyczynami skręceń są:

• Nagłe zmiany kierunku, gwałtowne skręcenia stawu podczas wykonywania ruchu, zwłaszcza w trakcie aktywności sportowej
• Upadki, podczas których cała siła zostaje nagle przekierowana na konkretny staw
• Zderzenia i uderzenia w staw, na przykład w wyniku kolizji, czy podczas uprawiania tzw. sportów kontaktowych

Objawy skręceń mogą obejmować intensywny ból w obszarze stawu, który nasila się podczas ruchu, obrzęk wokół stawu wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych Często zauważana jest także zwiększona ruchomość stawu w nienaturalny sposób oraz trudności w normalnym wykonywaniu ruchów z powodu bólu i niestabilności.

DIAGNOZOWANIE I LECZENIE SKRĘCENIA

Diagnoza skręceń opiera się na badaniu fizycznym, w którym lekarz ocenia ruchomość i stabilność stawu. Badanie to może obejmować testy funkcjonalne, które sprawdzają zakres ruchu stawu oraz jego reakcję na obciążenia. Dodatkowo niezwykle pomocne są badania obrazowe, a w szczególności rezonans magnetyczny (MRI), mogą być wykorzystane do dokładniejszej oceny uszkodzenia więzadeł oraz innych struktur wokół stawu.

Leczenie skręceń zależy od stopnia uszkodzenia oraz lokalizacji tego skręcenia. W przypadku niewielkich naderwań lub częściowych zerwań, unieruchomienie stawu przy pomocy gipsu lub stabilizującej ortezy może być wystarczające. Po okresie unieruchomienia ważne jest przeprowadzenie rehabilitacji, która ma na celu wzmocnienie mięśni, przywrócenie funkcji stawu i zapobieganie nawrotom. W przypadkach poważniejszych uszkodzeń, zwłaszcza całkowitych zerwań więzadeł, konieczne jest przeprowadzenie operacji w celu rekonstrukcji lub założenia stabilizujących implantów.

JAKIE SĄ RÓZNICE MIĘDZY NAJPOPULARNIEJSZYMI URAZAMI

W naszym codziennym życiu narażeni jesteśmy na różnego rodzaju urazy, które mogą wpłynąć na naszą zdolność do normalnego funkcjonowania. Złamania, zwichnięcia i skręcenia to trzy powszechne rodzaje urazów, które choć mogą wydawać się podobne, to jednak oznaczają zupełnie różne problemy związane z naszym układem kostno-stawowym. 

PROFILAKTYKA

Aby uniknąć bolesnych urazów, istnieje wiele praktycznych kroków, które możemy podjąć w naszym codziennym życiu. Przede wszystkim powinniśmy unikać ryzykownych działań, zachowywać ostrożność podczas wykonywania aktywności fizycznych, szczególnie tych wymagających gwałtownych ruchów lub skoków, a podczas uprawiania sportwów zadbać o rozgrzewkę, aby przygotować mięśnie i stawy do ruchu oraz stosować sprzęt ochronny, taki jak kas czy ochraniacze. Warto również zadbać o siłę i elastyczność mięśni oraz utrzymywać prawidłową postawę, aby zmniejszyć ryzyko upadków.

W przypadku podejrzenia złamania, zwichnięcia lub skręcenia, natychmiastowa reakcja jest kluczowa. W pierwszej kolejności należy unieruchomić staw lub kość i zastosować zimny okład w miejscu urazu oraz skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie metody diagnostyki i leczenia, aby zapewnić szybki powrót do zdrowia i sprawności.