Czy picie kawy jest zdrowe?

Kofeina - najważniejszy składnik kawy

Pijemy kawę z dwóch powodów: dla jej smaku i wchodzącej w jej skład kofeiny. Dzięki badaniom naukowców wiemy już, że kofeina występuje w liściach, nasionach lub owocach ponad 60 gatunków roślin np.: 

• liściach i pąkach herbaty (teina)
• nasionach guarany (guaranina)
• ziarnach kakaowca
• orzeszkach kola
• liściach yerba mate (mateina). 

Co ciekawe, kofeinę można także pozyskiwać syntetycznie. Jak łatwo się domyślić rośliny nie produkują kofeiny dla naszej przyjemności ale po to by chronić się przed atakującymi je insektami. Na te małe istoty kofeina działa zabójczo paraliżując ich układ nerwowy. Natomiast na nasz organizm kofeina, będąca alkaloidem purynowym, działa jako psychoaktywny stymulant pobudzając ośrodkowy układ nerwowy, a w szczególności korę mózgową. Jednakże kawa to nie tylko kofeina ale także całe bogactwo innych związków np. kwasu kawowego, soli mineralnych, witaminy B, kwasów tłuszczowych, białek, węglowodanów oraz olejków eterycznych.

Każdy plantator kawy i jej znawca powie nam, że nie ma dwóch identycznych kaw. Faktycznie jest to prawda gdyż zawartość kofeiny w ziarenkach kawy jest zależna od wielu czynników np.: 

• od gatunku, z którego pochodzą ziarna (arabika ma zwykle mniej kofeiny niż robusta)
• miejsca, w którym rosły
• sposobu ich palenia (im dłużej są palone tym mniej mają kofeiny)
• sposobu zaparzania kawy.

Czy kawa jest zdrowa?

Jak już wspomnieliśmy kawa wpływa na nasz organizm pobudzając układ nerwowy. Jak już od dawna wiemy ma ona o wiele większy wpływ na nasze zdrowie. Jednak od lat trwa spór czy tak właściwie bardziej nam szkodzi czy pomaga. My skłaniamy się do słynnych słów Paracelsusa: „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną” (łac. Dosis facit venenum). O tym, że picie kawy w odpowiedniej ilości ma dobroczynny wpływ na nasz organizm świadczy też fakt, że w 2016 roku kawę wprowadzono do Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych.

• małych i średnich dawkach usprawnia pracę umysłową oraz poprawia procesy zapamiętywania i kojarzenia
• kawa pita w dużych ilościach powoduje bezsenność, a nawet może prowadzić do wystąpienia drżenia mięśniowego
• systematyczne picie kawy przez całe życie zmniejszyć ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera i Parkinsona. Dzieje się tak ze względu na wchodzące w jej skład kofeinę, teofilinę i teobrominę
• wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i pobudza ruchy robaczkowe przewodu pokarmowego wpływając na poprawę metabolizmu
• tłumi apetyt i czasowo zmniejsza chęć jedzenia
• stymuluje termogenezę, dzięki czemu organizm wytwarza więcej ciepła i energii z trawionego jedzenia
• codzienne picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu drugiego
• rozszerza oskrzela przez co wpływa na zmniejszenie częstotliwości i nasilenia ataków duszności u astmatyków
• obniża ilość histaminy 
• zmniejsza ryzyko wystąpienia kamicy żółciowej
• wiele badań wskazuje na to iż picie kawy wpływa na obniżenie ryzyka wystąpienia niektórych rodzajów raka, w tym raka prostaty, raka wątroby, raka endometrium oraz niektórych nowotworów jamy ustnej i gardła
• wpływa na zwiększenie ciśnienia
• opóźnia procesy starzenia ponieważ zawiera polifenole, czyli związki o właściwościach przeciwutelniających, które wychwytują wolne rodniki i usuwają je z organizmu
• zawarty w kawie kwas chlorogenowy chroni wątrobę przed uszkodzeniami, a także zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór tego narządu

Warto jednak wiedzieć, że kawa może wchodzi w interakcję z różnymi lekami. Ponadto kawy powinny unikać osoby osoby z wrzodami żołądka oraz cierpiące z powodu refluksu. Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny znacząco ograniczyć jej spożycie, a najlepiej całkowicie z niej zrezygnować ponieważ kofeina dostaje się do mleka.