Czym jest metatarsalgia Mortona
Nerwiak Mortona, neuralgia Mortona, nerwiak międzypalcowy to tylko niektóre określenia na chorobę po raz pierwszy opisaną już w 1835 roku. To dokuczliwe schorzenie daje o sobie znać z każdym krokiem, powodując dyskomfort i uporczywy ból w śródstopiu. Choć nazwy te często stosowane są wymiennie, tak naprawdę, co do zasady każde z nich oznacza inne dolegliwości. Czym dokładnie jest metatarsalgia Mortona?
Słowo nerwiak sugeruje, że choroba ta, to nowotwór nerwów i komórek budujących ich osłony. Jednak nerwiak Mortona, pomimo swojej nazwy nie jest nowotworem, ale określenie to tak mocno zadomowiło się w głowach pacjentów i ortopedów, że obecnie używane jest potocznie. Głównym problemem w tym schorzeniu jest ucisk na nerw podeszwowy, najczęściej między III i IV palcem stopy, dlatego też dużo lepszym określeniem jest neuralgia Mortona, bezpośrednio wskazująca na nerwoból. Jednak dopiero metatarsalgia Mortona, jest nazwą najbardziej trafną i dokładną, mówiącą wprost, że patologiczna zmiana znajduje się w obrębie kości śródstopia (łac. os metatarsale), czyli tam, gdzie pacjenci skarżą się na najsilniejsze dolegliwości bólowe.
PRZYCZYNY POWSTAWANIA NERWIAKA MORTONA
Przyczyny powstawania nerwiaka Mortona nie są do końca jasne i łatwe w ustaleniu. Poza wadami w budowie stopy, takimi jak płaskostopie poprzeczne, wąskie przedstopie, czy deformacja koślawa palucha, zakłada się że na powstawanie nerwiaka mogą mieć wpływ także urazy mechaniczne. Jest to niezłośliwy guz, który tworzy się na skutek oblekania drażnionego nerwu przez tkankę łączną, dlatego też jego przyczyny dopatruje się w przeciążeniach kostno-mięśniowych i będących ich efektem mikrozłamań.
Z uwagi na fakt, że choroba około 8-10 razy częściej dotyka kobiet, jako jedną z przyczyn wymienia się chodzenie w butach na wysokim obcasie. Nie tylko wysokość obcasów, ale też niedopasowane obuwie samo w sobie może być problemem. Zwłaszcza wąskie noski, źle wyprofilowane wkładki, za duże lub za ciasne buty, w których mimowolnie podkurczamy palce. Grupami szczególnie narażonymi na powstanie nerwiaka są biegacze oraz osoby po przebytych operacjach, które podświadomie nierównomiernie obciążają kończyny. Dodatkowo wpływ na powstawanie nerwiaka Mortona mogą mieć niektóre choroby systemowe, zwłaszcza reumatoidalne zapalenie stawów. RZS może powodować przewlekłe zapalenie kaletki śródstopnej, prowadząc w konsekwencji do jej przerostu i nadmiernego drażnienia nerwu śródstopnego.
OBJAWY NERWIAKA MORTONA
Głównym objawem jest palący ból stopy podczas chodzenia, w początkowej fazie ból występuje głównie przy chodzeniu w obuwiu, później może pojawiać się nawet podczas spoczynku. Charakterystyczne dla neuralgii jest nasilenie dolegliwości w godzinach wieczorno-nocnych. Niekiedy ból jest tak silny, że znacznie utrudnia poruszanie się. W miarę postępu choroby i rozrastania nerwiaka, zwiększa się też stan zapalny, powodując bolesne skurcze, drętwienie palców oraz nieustanny ból promieniujący od śródstopia w kierunku ich czubków.
Najbardziej charakterystyczne objawy to:
palący ból o charakterze rozlanym
ból promieniujący od śródstopia do palców
bolesne skurcze palców
drętwienie palców (zwłaszcza III i IV)
zwiększenie dolegliwości wieczorem i nocą
nasilanie bólu podczas noszenia wąskiego obuwia
DIAGNOZOWANIE NERWIAKA MORTONA
Ból podczas uciskania stopy między trzecim i czwartym palcem może być podstawą do rozpoznania nerwiaka Mortona. Jednak, aby wykluczyć inne choroby, bądź potwierdzić postawioną diagnozę, lekarz może zlecić wykonanie badania USG, bądź rezonansu magnetycznego. Przydatne może okazać się też wykonanie prześwietlenia RTG w pozycji stojącej. Pozwoli to, na ogólną ocenę budowy stopy i wykluczy inne zmiany, np. złamania kości, czy zapalenia stawów.
JAK WYGLĄDA LECZENIE NERWIAKA MORTONA
Leczenie opiera się głównie na stosowaniu metod niefarmakologicznych. Podstawą powinna być zmiana obuwia i zastosowanie specjalistycznych wkładek ortopedycznych, dopasowanych indywidualnie do stopy i posiadających amortyzującą podeszwę. Dodatkowo niezbędna może okazać się rehabilitacja stopy - ćwiczenia rozciągające mięsień brzuchaty łydki, neuromobilizacja, a także laser i ultradźwięki. W przypadku braku poprawy można spróbować podać zastrzyk sterydowy o silnym działaniu przeciwzapalnym. Jeśli żadne z tych działań nie przyniesie oczekiwanych rezultatów pozostaje leczenie operacyjne, polegające na usunięciu odpowiedniego nerwu podeszwowego wspólnego palców.